Hoe om te gaan met geweldsbeelden in de social media?
Afgelopen half jaar was het behoorlijk raak: beelden van het (oorlogs)geweld in Frankrijk en het Midden Oosten zijn overal om ons heen aanwezig en foto’s en video’s worden volop verspreid via social media. Groot kans dat onze leerlingen hiermee in aanraking komen of met verhalen en vragen in de klas komen. Dit roept een aantal vragen op, onder andere: welke impact heeft het zien van geweld op kinderen van verschillende leeftijden? En, hoe kun je hier op een verantwoorde manier mee omgaan?
Het antwoord op deze vraag is op verschillende sites terug te vinden. Zo geven geven experts Justine Pardoen, Peter Nikken, Juliette Walma van der Molen en Ronald Bartlema hun visie in de brochure ‘Oorlog in de sociale media’ van Mijn Kind Online en Mediawijzer.net en interviewde Kennisnet Bijzonder hoogleraar Mediaopvoeding Peter Nikken. Stichting Nieuws in de klas publiceerde voor het voortgezet onderwijs een lesidee over het omgaan met schokkende nieuwsfoto’s.
Impact op kinderen
Ouders.nl geeft de volgende aanbevelingen voor het omgaan met geweldsbeelden:
- Kinderen van 2-4 jaar kunnen geen onderscheid maken tussen feit en fictie. Het is het beste om hen zoveel mogelijk af te schermen;
- Tussen de 4 en 6 jaar betrekken kinderen alles op zichzelf. Probeer geweld bij hen weg te houden. Mochten ze er toch mee in aanraking komen, stel ze dan zoveel mogelijk gerust;
- Van 6-10 jaar worden kinderen beïnvloed door hun omgeving en de school. De beelden weghouden, zal niet altijd meer lukken. Nuanceer ze en licht de achtergronden toe;
- Kinderen in de pubertijd zoeken dit soort beelden vaak op uit nieuwsgierigheid. Het blijft goed om hier over te praten en de beelden in de juiste context te plaatsen, zo stelt Justine Pardoel, hoofdredacteur van Ouders Online.
Omgaan met geweldsbeelden
Hoe doe je dat, praten over wat kinderen gezien of gehoord hebben? In de folder ‘Oorlog in de sociale media’ van Mijn Kind Online en Mediawijzer.net biedt ontwikkelingspsycholoog Juliette Walma van der Molen onderstaande handvatten:
- Informeren en geruststellen: ga vragen niet uit de weg, maar overdrijf niet met de informatie. Geef het kind dat wat het nodig heeft.
- Nuanceren en relativeren: plaats het gebeuren in de juiste context. Waar is het gebeurd? Hoe groot is de kans dat dat ook hier gebeurt?
- Beschermen: als een kind angstig wordt, is het goed om het een tijdje van het nieuws weg te houden. Filter bijvoorbeeld de informatie op hun social media, of ga net onder het Jeugdjournaal eten.
Moeten we ons vreselijke zorgen maken als een kind in aanraking komt met (oorlogs)geweld?
Bijzonder hoogleraar Mediaopvoeding Peter Nikken, verbonden aan het Nederlands Jeugdinstituut ziet geen reden tot paniek. In de brochure ‘Kinderen en oorlog in de sociale media’ stelt hij dat kinderen een goed eigen filter hebben en wat ze niet willen horen of zien, filteren ze uit. Dat geldt ook voor geweld. Wel pleit hij ervoor dat scholen meer aandacht besteden aan geweldsbeelden op social media. Naar aanleiding van de brochure ‘Kinderen en oorlog in de sociale media’ interviewde Kennisnet hem (podcast).
Meer lezen
Mijn Kind Online: Brochure Kinderen en oorlog in de sociale media
Mediawijzer.net: Gruwelbeelden – 17 tips om met kinderen te praten
Lesideeën van Stichting Nieuws in de klas
Kennisnet: Podcast Peter Nikken
Kennisnet: Scholen moeten meer aandacht besteden aan geweldsbeelden op social media